Hình ảnh thanh thiếu niên chạy xe máy trên đường cùng âm thanh náo nhiệt của động cơ và tiếng còi hối thúc gần như là một cảnh tượng thường thấy ở các nước Đông Nam Á. Có thể nói, thế hệ trẻ, hiện chiếm khoảng ⅕ dân số, đang là “thủ lĩnh” của đường phố khu vực này. Điều đó đồng nghĩa với việc họ là nhân tố tích cực góp phần mang lại sự an toàn giao thông đường bộ.
Quỹ AIP (Quỹ Phòng chống thương vong châu Á) kêu gọi sinh viên các trường đại học tại Cam-pu-chia, Thái Lan, Việt Nam và Phi-líp-pin tham gia cuộc thi sáng tác video truyền thông cho chiến dịch thông báo dịch vụ cộng đồng (Public Service Announcement, PSA) nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc đội mũ bảo hiểm chất lượng khi tham gia giao thông. Quán quân cuộc thi sẽ nhận được giải thưởng 1.000 đô-la Mỹ và được hỗ trợ kỹ thuật để phát triển video hoàn chỉnh, tham gia vào chiến dịch truyền thông toàn cầu.
Thúc đẩy văn hóa đội mũ bảo hiểm
Mũ bảo hiểm ra đời nhằm bảo vệ đầu của người đội khỏi các hình thức chấn thương không mong muốn trong quá trình tham gia giao thông. Nghiên cứu đã khẳng định, mũ bảo hiểm có tác dụng giảm lực tác động nếu xảy ra ngã hoặc va chạm. Cụ thể, đội mũ bảo hiểm sẽ giúp giảm nguy cơ chấn thương đầu ít nhất 45%, chấn thương sọ não 33%, chấn thương vùng mặt 29% và nguy cơ tử vong 29%.
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization, WHO), cơ sở hạ tầng yếu kém kèm theo vấn đề giao thông không được quản lý đúng cách đã cướp đi sinh mạng của khoảng 300.000 người mỗi năm. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng lưu ý thêm, tai nạn giao thông đường bộ là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong ở nhóm người từ 5-29 tuổi. Đây là một “sát thủ thầm lặng” đe dọa khu vực Đông Nam Á trong nhiều thập kỷ qua, và con số này được dự đoán sẽ tiếp tục tăng cao qua các năm.
Ở Cam-pu-chia, Thái Lan, Việt Nam và Phi-líp-pin, nơi có số lượng người tử vong vì tai nạn giao thông nhiều hơn HIV/AIDS, việc đội mũ bảo hiểm khi lưu thông trên đường đã được ban hành từ nhiều năm về trước.
Luật pháp được thông qua, hoạt động tuần tra kiểm soát được triển khai thường xuyên và các chiến dịch truyền thông, cưỡng chế thực thi pháp luật cũng được đẩy mạnh. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, hầu hết những người đi xe máy đều sử dụng mũ bảo hiểm kém chất lượng, hoặc hoàn toàn không sử dụng.
Tại Thái Lan, có 45% người điều khiển xe máy đội mũ bảo hiểm. Con số này dừng lại ở 43% so với hàng triệu người tham gia giao thông mỗi ngày tại đường phố Phnom Penh (Cam-pu-chia).
Dù đã đưa ra những luật lệ nghiêm ngặt về vấn đề đội mũ bảo hiểm, song không phải bất kỳ người lái xe nào nào ở Phi-líp-pin, nơi được mệnh danh là đất nước với những con đường quanh co và hàng triệu ngõ hẹp, cũng nghiêm túc chấp hành.
Theo nghiên cứu của Quỹ AIP, ở Việt Nam, chỉ có 1/10 người điều khiển xe máy đội mũ bảo hiểm chất lượng. Điều này đồng nghĩa với việc có đến 90% tài xế xe máy lưu thông trên đường đang phải đối mặt với nguy hiểm chực chờ.
Ông Greig Craft, Chủ tịch Khu vực II Châu Á – Thái Bình Dương của Liên đoàn Ô tô thế giới (Fédération Internationale de l’Automobile – FIA) cho rằng: “Mũ bảo hiểm không đạt chuẩn, không có khả năng bảo vệ đầu vẫn đang tràn lan trên thị trường nội địa, gián tiếp gây tổn thương và lấy đi sinh mạng những người thân yêu của chúng ta. Đây là một hành động phi đạo đức không khác gì tình trạng buôn bán thuốc giả. Những nỗ lực của Quỹ AIP, Quỹ FIA và FIA đã giúp thế giới hiểu rằng chúng ta hoàn toàn có thể tìm thấy những giải pháp cho vấn nạn này.”
Thông qua các chương trình ở cấp địa phương, tỉnh và quốc gia, Quỹ AIP, Quỹ FIA và FIA đã thực hiện những hoạt động nâng cao nhận thức sử dụng mũ bảo hiểm và an toàn giao thông cho thanh niên. Các tổ chức cũng chủ động tham gia vào nỗ lực vận động quốc tế để thúc giục các nhà lãnh đạo thế giới ưu tiên những dự án về an toàn giao thông đường bộ trong các kế hoạch phát triển.
Chung tay hành động
Dự án “Đội mũ chuẩn – Hành trang an toàn” (Heads Up!) được thực hiện bởi Quỹ AIP và AA Việt Nam, với sự hỗ trợ của Chương trình tài trợ an toàn đường bộ từ tổ chức FIA, FIA Khu vực châu Á – Thái Bình Dương và Quỹ FIA. Đây là cuộc thi mang tính khu vực phục vụ cho chiến dịch PSA, dành riêng cho sinh viên các trường đại học ở bốn quốc gia nêu trên.
Thí sinh tham dự sẽ thực hiện các nhiệm vụ sáng tạo bao gồm lên ý tưởng, phát triển câu chuyện nhằm phản ánh toàn diện tầm quan trọng của mũ bảo hiểm chất lượng và đội mũ bảo hiểm ở giới trẻ.
Dự án “Đội mũ chuẩn – Hành trang an toàn” là nền tảng đầu tiên trong khuôn khổ các sáng kiến của khu vực. Đây là nơi mà thanh thiếu niên từ bốn quốc gia trong khu vực ASEAN có thể kết nối, học hỏi và trao đổi quan điểm về vấn đề an toàn giao thông đường bộ cấp khu vực và ý nghĩa cứu lấy sự sống thông qua việc đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn.
Ông Jimmy Tang, Giám đốc Đối tác Chiến lược và Phát triển, Quỹ AIP chia sẻ: “Nhiệm vụ chính của dự án này là thu hút và giáo dục thanh niên về tầm quan trọng của việc sử dụng mũ bảo hiểm chất lượng và các vấn đề về an toàn mũ bảo hiểm nói chung.”
Bài dự thi vui lòng gửi qua email giang.trinh@aipf-vietnam.org và phuong.luu@aipf-vietnam.org, kèm theo tên người tham gia, danh sách thành viên nhóm (nếu đăng ký theo nhóm) và tên trường.
Hạn cuối để nộp bài là vào 5 giờ chiều (giờ ICT), ngày 31/3/2022.
Cơ cấu giải thưởng:
- Giải nhất: 1.000 USD và được hỗ trợ kỹ thuật để phát triển video hoàn chỉnh, tham gia vào chiến dịch truyền thông toàn cầu.
- Giải nhì: 500 USD
- Giải ba: 300 USD
15 thí sinh lọt vào danh sách chọn lọc sẽ được cấp tài khoản thành viên MasterClass (trị giá 180 USD/năm/tài khoản) để tiếp cận nền tảng đào tạo chuyên nghiệp và kết nối với hơn 100 nhà lãnh đạo trong ngành về lĩnh vực viết lách, kinh doanh, phong cách sống, sức khỏe cá nhân và hơn thế. Những lớp học với hình thức video này sẽ là cơ hội độc nhất để các thí sinh học hỏi và phát triển hơn nữa khả năng sáng tạo tùy theo nhịp độ của riêng mình.
Để biết thêm thông tin chi tiết về cuộc thi, vui lòng truy cập tại trang web chính thức của dự án tại đây.
Đôi nét về Quỹ AIP Quỹ AIP là một tổ chức phi chính phủ 501 (c)(3) của Hoa Kỳ với mục tiêu hoạt động là phòng ngừa các trường hợp tử vong và chấn thương trong các tai nạn giao thông đường bộ tại các nước có thu nhập thấp và thu nhập trung bình. Trong suốt 20 năm qua, Quỹ AIP đã xây dựng và triển khai thành công những chương trình an toàn giao thông tại khu vực châu Á và châu Phi. Để làm được điều này, Quỹ AIP đã tích cực thúc đẩy quan hệ đối tác công-tư với các chính phủ quốc gia, các tổ chức quốc tế, các quỹ từ thiện và các tập đoàn đa quốc gia nhằm thúc đẩy sứ mệnh của mình.
Nhập hội Sáng tạo cùng RGB nha!