[Dẫn lời từ KTS]
Xưa và nay: bảo tồn và cách tân
Hội An mang hai bộ mặt: một bên là sự yên tĩnh, vắng vẻ và hoài cổ của khu phố thương cảng cổ kính, quyến rũ với những con ngõ nhỏ hẹp và những mái nhà truyền thống có lịch sử 200 năm, vững bền qua sự tàn phá của thời tiết và chiến tranh, và một bộ mặt khác, nhộn nhịp sống động cùng với làn sóng khách du lịch đổ xô đến tham quan Di tích Văn hóa thế giới được UNESCO công nhận.
Nhiều gia đình lâu đời ở thành phố cổ đã cho thuê lại hoặc bán nhà, rời khu vực này và mang theo cùng với họ lối sống cũ, để lại ngôi nhà cho chủ sở hữu mới cải tạo lại, phá đi kiến trúc ban đầu của chúng. Cuộc đấu tranh để bảo tồn tinh thần truyền thống của đô thị cổ ngày càng trở nên rõ nét và bức thiết hơn khi Hội An bước sang thập niên thứ ba của thế kỷ 21.
Nằm ở trung tâm của phố cổ Hội An, Hoi An Trails Resorts & Spa kể một câu chuyện khác – câu chuyện về sự thích nghi và đổi mới. Khu resort này được xây dựng cách đây khoảng 30 năm, trên một khu đất rộng khoảng 3 ha, chia thành 7 dãy nhà. Phong cách kiến trúc cũ kỹ, lạc hậu, thiết kế sơ sài với đặc điểm là bố cục không cân đối, diện tích sinh hoạt các phòng quá lớn so với công năng sử dụng thực tế, do trước đây chủ đầu tư dự định đây chỉ là một công trình thương mại thuần túy. Giờ đây, chứng kiến doanh số sụt giảm do sức cạnh tranh yếu với các phòng nghỉ có thiết kế hiện đại hơn, chủ đầu tư đã tìm đến D1 Architectural Studio (D1) để cải tạo lại bộ mặt cho khu nghỉ dưỡng. Triết lý kiến trúc của D1 luôn đặt sự bền vững vào trọng tâm. Dự án kiến trúc cần phải được nhìn nhận trong mối quan hệ với cộng đồng. Với quan điểm này, khu resort Hoi An Trails cần phản ánh những đặc điểm kiến trúc địa phương – và đồng thời sở hữu những yếu tố làm nên sự khác biệt, đặc trưng cho công trình.
Công năng và trải nghiệm không gian
Trong quá trình xây dựng dự án, nhóm kiến trúc sư đã nghiên cứu những ngôi nhà cổ ở Hội An để tìm cảm hứng văn hóa, đặc biệt là trong cách bố trí các lớp không gian. Kiểu nhà truyền thống phổ biến nhất tại Hội An là những ngôi nhà hình ống, có một hoặc hai tầng với chiều ngang rất hẹp nhưng lại rất sâu. Không gian được chia thành ba khu vực chính – khu bên ngoài dùng để kinh doanh, khu sinh hoạt riêng tư dành cho các hoạt động chung của gia đình và một khu bên trong dành cho phụ nữ. Hai vách ngăn bằng tường gạch và khung gỗ ngăn cách các khu vực, ở giữa là một lối đi chung. Bể nước và cây xanh là những yếu tố không thể thiếu trong thiết kế. Với lối kiến trúc độc đáo này, những ngôi nhà ở Hội An đảm bảo được sự hài hòa giữa không gian sống và thiên nhiên, toàn bộ ngôi nhà luôn thông thoáng và tràn ngập ánh nắng.
Từ cảm hứng này, và tận dụng lợi thế từ thiết kế ban đầu của Hoi An Trails với các phòng nghỉ rộng, D1 phân chia các khu vực chức năng: khu vực nghỉ ngơi, sân trong và phòng vệ sinh thành nhiều lớp không gian. Các phòng nghỉ ở tầng trệt có phòng vệ sinh được bố trí dưới hiên nhà, thông với sân trong, tại đó D1 sắp đặt một bồn tắm lộ thiên che bằng những tấm bình phong tre, mang đến cho du khách một trải nghiệm gần gũi với thiên nhiên, giải tỏa những căng thẳng hàng ngày, làm tươi mới lại mối liên kết giữa con người với môi trường sống. Tại tầng 1, các bồn tắm ngoài trời được lùi vào phía sau phòng, còn khu vực nghỉ ngơi mở ra hành lang, nơi khách có thể ra ban công tận hưởng những làn gió mát, mang hương hoa thơm và cỏ mới cắt từ khu vườn bay vào phòng.
Tinh thần đương đại được thể hiện trong việc kết hợp sáng tạo các họa tiết truyền thống vào kiến trúc. Vòm mái tròn trong ngôi nhà Hội An cổ được đưa vào thiết kế các lối đi trong sân trong và thiết kế vòm cửa các phòng nghỉ. Nhóm D1 Architectural Studio thiết kế các cửa sổ phân chia khu vực chức năng thành các vòng tròn đồng tâm, nhằm nhấn mạnh cảm giác về chiều sâu cho căn phòng.
Kỹ nghệ truyền thống, mẫu mã hiện đại
Vẻ đẹp tinh tế của ngôi nhà cổ Hội An là thành quả tâm huyết của các nghệ nhân địa phương từ các làng nghề như mộc mỹ nghệ Kim Bồng, làng đồng mỹ nghệ Phước Kiều, làng đá mỹ nghệ Non Nước. Sự đóng góp của họ chính là yếu tố khiến những ngôi nhà cổ giữ được sự lộng lẫy cho đến ngày nay, như một biểu tượng văn hóa của nếp sống Hội An.
Trong thiết kế nội thất, D1 Architectural Studio hướng đến sự hồi sinh các phương pháp truyền thống trong lớp vỏ các mẫu trang trí đương đại, độc bản, được thiết kế dành riêng cho dự án. Các chi tiết nội thất, được thiết kế bởi D1 và hiện thực hóa qua bàn tay các nghệ nhân địa phương, hàm chứa tinh hoa của tay nghề thủ công điêu luyện đúc kết qua năm tháng bao bọc trong cảm quan thẩm mỹ của thế kỷ 21.
Sự kết hợp công nghệ hiện đại với vật liệu truyền thống cũng là một khía cạnh đáng nói. Một ví dụ về sự kết hợp thành công là các bồn tắm xông hơi bằng đá mài đặt trong mái hiên dưới các phòng nghỉ. Mặc dù là một chi tiết đơn giản, bồn tắm là sản phẩm của quá trình trao đổi và hiệu chỉnh liên tục giữa kiến trúc sư nội thất D1 Architectural Studio và các nghệ nhân, với sự cân nhắc kỹ lưỡng về số đo độ dày. Bồn tắm yêu cầu vật liệu đủ mỏng để tích hợp hệ thống xông hơi, trong khi vỏ đá mài cần đủ dày để chống chịu lại va đập.
Dự án Hoi An Trails đại diện cho một phong trào kiến trúc mới kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. Nó đại diện cho sự phát triển khái niệm hội nhập nghệ thuật, như một hướng đi nhằm giải quyết vấn đề xói mòn tính toàn vẹn văn hóa và đánh mất phẩm chất nghệ thuật kiến trúc nhằm theo đuổi các mục tiêu thương mại, đặc biệt là trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng hiện nay.
- Thiết kế: D1 Architectural Studio
- Chủ trì thiết kế: Tân Nguyễn
- Khởi công: 2017
- Năm hoàn thành: 2018
- Diện tích sàn: 2000m2
- Quy mô: 60 phòng
- Địa điểm: 276 Cửa Đại, Thành phố Hội An, Tỉnh Quảng Nam
- Hình ảnh: Quang Trần
Nhập hội Sáng tạo cùng RGB nha!