(RGB.vn) Lập trình Web có thể là một công việc cực kỳ phức tạp. Nhằm hướng tới những người mới bắt đầu, RGB xin giới thiệu sơ lược đến các bạn 26 khái niệm hay công nghệ trong phát triển web hiện nay. Mỗi khái niệm tương ứng với một chữ cái trong bảng chữ cái sẽ giúp bạn dễ dàng ghi nhớ.
A — AJAX
Ajax là viết tắt của Asynchronous JavaScript And XML và là sức mạnh chính sau tất cả các ứng dụng web siêu mượt mà các bạn đang sử dụng trong một vài năm gần đây. AJAX, là một công nghệ, hầu như đã có khắp mọi nơi. GMail? Check. Flickr? Check. eBay? Check. Thậm chí bạn có thể tìm thấy trong panel quản trị của WordPress. Vậy chính xác nó làm gì và hoạt động như thế nào?
XMLHttpRequest cho phép gửi và nhận các lời gọi, sau khi một trang đã được hoàn trả đầy đủ mà không cần tiếp xúc với phần trang còn lại. Về cơ bản, điều này có nghĩa là một ứng dụng web không phải nạp lại toàn bộ trang cho mỗi thao tác của người dùng. Điều này cung cấp một chiếc máy tính để bàn mượt mà và đa chiều như những trải nghiệm người dùng.
B — Browser
Một trình duyệt là một cấu trúc mà trên đó bạn điều chỉnh các tác phẩm tuyệt vời của mình, nó chính là các trang web hoặc các ứng dụng. Mặc dù chúng không bị giới hạn trong việc truy xuất – các trình duyệt web hiện đại là đa nhiệm. Ví dụ như, việc cài đặt của tôi, các dây dẫn vào IRC, FTPs vào các máy chủ lập trình của tôi và đồng bộ các ủy quyền của tôi qua từng thiết bị mà tôi sử dụng.
Khi bạn có thể có những phỏng đoán, các trình duyệt đồng thời sẽ là nguyên nhân tạo nên rất nhiều phấn khích và thịnh nộ cho nhà lập trình web hiện đại – chúng là các công cụ vô giá cũng như là những con thú chuyên quấy rầy. Bất cứ lập trình viên nào cũng phải đảm bảo rằng công trình của họ phải hoàn hảo ở mọi trình duyệt, họ sẽ biết sự khó nhọc đó là thế nào.
C — CSS
CSS là một nhánh của cây đinh ba trong việc phát triển Front-end cho web. CSS là từ viết tắt của từ Cascading Style Sheets, là ngôn ngữ mà bạn dùng để xác định một trang được hiển thị như thế nào.
Trong suốt những ngày lập trình web kinh hoàng, các lập trình viên thường xuyên dệt nên mã trình bày vào mã nguồn của họ. CSS, một trong số những công nghệ khác, đã làm giảm bớt vấn đề này rất nhiều bằng việc cung cấp một phương pháp tách phần trình bày ra khỏi nội dung.
D — DOM
DOM, viết tắt của từ Document Object Model, là một quy ước được chấp nhận cho việc tương tác với các tài liệu HTML (hoặc XML). DOM API cung cấp một cách thức dựa theo kỹ thuật lập trình hướng đối tượng để mô tả tài liệu.
DOM tạo ra một hệ thống phân cấp phù hợp với cấu trúc của các tài liệu phân tách cú pháp HTML. Các Children gọi là các nút hoặc các nút DOM.
Nếu bạn nghe một ai đó nói về DOM, có thể họ đang nói về DOM scripting. Đây là một thuật ngữ được dùng để mô tả việc tiếp cận và thao tác DOM một cách có trình tự qua JavaScript. Đây là công nghệ đằng sau hầu hết các trang web và các ứng dụng web hiện đại mà các bạn thấy hiện nay.
E — Events
Các ứng dụng web hiện đại đi sâu vào việc hướng sự kiện. Nhưng một sự kiện là gì? Hầu hết những việc các bạn thực hiện trên một trang web sẽ tạo nên một sự kiện. Di chuyển chuột qua một link NSFW, ấn một nút, ấn tab để chuyển qua trường văn bản tiếp theo đều được gọi các sự kiện.
Xử lý sự kiện là quá trình mà chúng ta đính một đoạn mã cụ thể để được thực hiện mỗi khi kiểm tra một sự kiện nhất định nào đó. Đây là một trong những khái niệm cơ bản đằng sau việc lập trình web hiện đại mà bạn sẽ cần phải nắm vững.
F — Firebug
Bất cứ người thợ nào cũng cần các công cụ của mình để làm việc hiệu quả. Các lập trình viên web cũng không nằm ngoài quy luật này. Một trong những công cụ thiết thực nhất hiện nay là Firebug.
Firebug là một phần mở rộng Firefox, nó sẽ giúp bạn yêu thích với công việc của mình hơn. Nó cho phép các bạn trực tiếp chỉnh sửa và giám sát mọi khía cạnh của trang web. Không thể giải thích được hoàn toàn tất cả các tính năng tuyệt vời mà nó mang lại do đó hãy chắc chắn xem các liên kết dưới đây.
- 10 Reasons Why You Should Be Using Firebug
- How to Theme any CMS Using Firebug
- Firebug: White to Black Belt
G — Grid
Grids là các framework trực quan mà các trang web sẽ được xây dựng cấu trúc trên đó. Được chuyển qua từ một công nghệ in đang phát triển nhanh chóng, grid là một phần vô cùng quan trong trong tiến trình lập trình web hiện đại.
Một số framework CSS được dùng chính xác cho nhu cầu này kể từ khi xây dựng một layout dựa trên grid, cho một số trang và layout không tầm thường, có thể là một sự rèn luyện trong khổ cực.
H — HTML
Nếu các bạn đang đọc bài này, có thể các bạn đã có một ý tưởng mơ hồ về HTML là gì. HTML là viết tắt của từ HyperText Markup Language, là ngôn ngữ đánh dấu của web – Nó dùng cho các trang web như gạch dùng để xây nhà vậy. HTML bao gồm rất nhiều thành phần hoặc yếu tố – thẻ, thuộc tính thẻ và nội dung đính kèm trong các thẻ. Phiên bản chuẩn HTML mới nhất mang đến cho chúng ta một số tính năng mới, tinh giản quy trình làm việc và sửa đổi một số việc không tương thích.
I — IE
Ahh, Internet Explorer. Cái tên gợi lên cả nỗi khiếp sợ và sự giận dữ. Khi một anh hùng đưa ra các tính năng mới đầy ấn tượng tới thị trường, tự tay dịch chuyển cả ngành công nghiệp về phía trước, nó cũng đã pham lỗi khi cho phép trình duyệt web trì trệ. Cho đến nay, nó cũng là nguyên nhân hàng đầu của chứng rụng tóc ở các nhà phát triển Front-end. Sau một thập kỷ nhào lộn, phiên bản mới nhất của Internet Explorer, 9, lại một lần nữa đi tiếp con đường đúng đắn theo hướng đổi mới. Dù bạn có thái độ như thế nào đối với Internet Explorer thì nó vẫn là một phần bên trong và không thể tách rời của quá trình lập trình web.
J — JavaScript
JavaScript là thành viên thiết yếu cuối cùng của bộ ba lập trình web. JavaScript, KHÔNG phải là Java, là ngôn ngữ kịch bản của trang web. Mục đích sử dụng của nó trong hàng tỷ trang web và quan trọng hơn là các website sở hữu cái đó. Các bạn xác định hành vi thông qua JavaScript – quản lý sự kiện, thao tác DOM và tương tác với máy chủ.
Nhờ được các thư viện áp dụng, như jQuery, hàng năm, việc nhận thức và kiến thức về JavaScript đã được tăng thêm. Tôi nghĩ rằng thật chính xác khi nói rằng JavaScript là vô cùng cần thiết cho tất cả các nhà lập trình web hiện đại.
K — Keyword Optimization (Tối ưu hóa từ khóa)
SEO (Tối ưu hóa công cụ tìm kiếm) chỉ hơi liên quan đến lập trình web nhưng mặc dù vậy, nó lại rất quan trọng đối với một nhà lập trình web để có được những kiến thức cơ bản về SEO là gì và chức năng của nó ra sao.
Tối ưu hóa từ khóa là nói đến quá trình lựa chọn các từ khóa chính xác cho website của bạn và sau đó tối ưu hóa chúng để người xem của bạn có thể tìm thấy trang web của bạn. Trong khi bạn đang chưa thực sự hiểu cặn kẽ tất cả các nguyên lý của SEO thì hãy nhớ rằng: nội dung là vua. Nếu nội dung xấu với SEO xuất sắc thì người dùng sẽ tìm thấy bạn nhưng lại sớm rời bỏ. Nếu bạn có nội dung tốt, người dùng sẽ tìm thấy bạn và ở lại.
L — Less
Less là một ngôn ngữ stylesheet với một số lợi thế mà không ai biết đến. Website của họ nói rằng LESS mở rộng CSS với behavior động như các biến, mixin, hoạt động và chức năng và tôi thiên về đồng ý.
LESS là CSS trên các chất steroid đồng hóa. Vâng, nó có vẻ tốt hơn trong đầu của tôi nhưng bạn biết nó có nghĩa là gì không. Nó mang đến cho các khái niệm của một ngôn ngữ động cho CSS và khiến các stylesheet dễ quản lý hơn nhiều.
M — MVC
Mô hình Model View Controller, được biết đến nhiều hơn với cái tên MVC, là một trong những mô hình được sử dụng nhiều nhất trong thế giới phát triển web. Đây là một mô hình kiến trúc tách biệt từng phần của một ứng dụng web thành những phần hợp lý để việc bảo trì được tốt hơn – Model xử lý dữ liệu, View xử lý hiển thị trong khi Controller điều phối dòng thông tin giữa Model và View. Nếu bạn đã sử dụng một framework lập trình web hiện đại thì bạn đã sử dụng MVC. Ruby on Rails, Code Igniter Zend Framework, tất cả đều sử dụng mô hình này.
N — Node.JS
Node.JS đã mở ra một kỷ nguyên mới về lập trình web. Nó cho phép chạy JavaScript trên một máy ảo rất nhanh. Kết quả của việc thay đổi mô hình như thế có thể không rõ ràng ngay lập tức, nhưng một giờ hoặc lâu hơn với nó sẽ khiến cho nó trở nên rõ ràng như ban ngày. Tốc độ đáng kinh ngạc cũng như khả năng quản lý hàng ngàn sự kiên ra/vào đồng thời là những luận điểm chính cùng với cơ sở người dùng lập trình viên JavaScript phổ cập.
O — Object (Đối tượng)
Lập trình định hướng đối tượng hay còn được gọi tắt là OOP đã được chấp nhận rộng rãi trong cộng đồng lập trình cho sự linh hoạt mà nó mang đến cho bảng. Với OOP, bạn có thể viết vài dòng mã, khiến nó KHÔ hơn và do đó duy trì dễ dàng hơn. Nhưng một đối tượng chính xác là gì? Thật sự hơi khó để giải thích nó bằng một câu duy nhất, độc lập về ngữ nghĩa vì vậy phải chắc chắn là xem các liên kết dưới đây!
P — PHP
PHP rõ ràng là ngôn ngữ máy chủ phổ biến nhất – Nó cấp nguồn cho hàng triệu, có thể hàng tỷ, các trang web và các ứng dụng. Ngay cả trong bề mặt của một số tùy chọn mới hơn, có thể được cho là tốt hơn để viết các ứng dụng web, PHP đã không chỉ tồn tại mà còn phát triển rực rỡ. WordPress, Joomla, Drupal, MediaWiki tất cả đều sử dụng PHP. Một trong những lý do chính là lập trình dễ dàng và bạn có thể khá dễ dàng tìm thấy các host có hỗ trợ PHP.
Q — Query
Một ngôn ngữ truy vấn được sử dụng để ghép nối với các hệ thống bên ngoài nhằm thu được thông tin. SQL là một ví dụ chính xác được sử dụng để thu thông tin từ các cơ sở dữ liệu có liên quan.
Mặt khác,một chuỗi truy vấn là các khối thông tin đó mà được đi qua ứng dụng web như là một phần của URL. Dữ liệu này có thể là bất cứ cái gì từ các trang web mà người dùng đang cố gắng truy cập vào ID ủy quyền của một giao tác. Chuỗi truy vấn được định dạng như cặp giá trị chính yếu.
R — Regular Expressions
Các biểu thức chính quy cung cấp một phương pháp linh hoạt để phù hợp với các chuỗi văn bản với các mô hình cụ thể. Nó được viết bằng một ngôn ngữ đặc biệt được giải thích bởi một bộ phân tích. Tất cả các ngôn ngữ hiện đại đều đi kèm với sự hỗ trợ biểu thức chính quy.
S — Source Control
Source Control thuật ngữ phổ biến trong cộng đồng lập trình dù họ chỉ chuyên sâu ở bất cứ khía cạnh nào – các lập trình viên làm việc trên tất cả mọi thứ từ Bare-melal restore cho đến điện toán đám mây đều sử dụng Source Control.
Nhưng nó là gì? Đơn giản chỉ cần đặt vào, điều khiển nguồn cho phép một đội lập trình viên được làm việc trên cùng một tập các tập tin với các thay đổi được thực hiện bởi mỗi thành viên dễ theo dõi và nhận dạng. Mỗi phiên bản của các cơ sở mã có thể được so sánh, sáp nhập hoặc thậm chí được phục hồi.
T — TDD
Đây cũng là một trong những yếu tố phổ biến trong hầu hết các nhà lập trình. TDD là viết tắt của Test Driven Development và nói đến quá trình nơi mã và và các cuộc kiểm tra tự động kiểm tra xem mã được thực hiện gần như đồng thời. Điều này loại bỏ sự nhạt nhẽo trong kiểm tra phần mềm và do đó, khuyến khích các nhà lập trình kiểm tra thường xuyên hơn.
U — Unit Testing
Kiểm thử đơn vị là một nhóm nhỏ của TFF nơi đơn vị nhỏ của mã nguồn được kiểm thử để chắc chắn rằng chúng sẵn sàng sản xuất. Trong khi một đơn vị thường nói đến một phương pháp trong OOP (lập trình hướng đối tượng), nói chung nó dùng để chỉ phần nhỏ nhất của một ứng dụng có thể được kiểm tra độc lập.
V — VIM
Vim là một trình soạn thảo phân cực vô cùng mà nhà biên tập Nettus tân thời nổi tiếng như Jeffrey Way sử dụng. Vim được miễn phí, mã nguồn mở và tính năng đóng gói tột bậc.
W — WordPress
WordPress khởi đầu là một hệ thống viết blog tối thiểu nhưng hiện tại nó lại có thể được mở rộng một cách rất ấn tượng. Nó có thể được mở rộng đến điểm mà nó đang được sử dụng như tất cả mọi thứ từ một CMS để một hệ thống thương mại điện tử cho tất cả mọi thứ ở các bên.
Nó còn có một nhóm gần như tôn sùng của những người theo sau bao gồm cả các nhà lập trình cũng như các nhà thiết kế, họ là những người thề nguyền bằng nền tảng tạo cho nó một nền tảng đáng tin cậy làm cơ sở cho trang web sắp tới của bạn.
X — XSS
XSS là viết tắt của Cross-site scripting. Đó là một trong số những gotcha có thể bảo mật mà bạn có thể gặp phải khi tạo ra một ứng dụng web. XSS ám chỉ hành vi tải các trang web hoặc ứng dụng web có thể nguy hiểm với các tập lệnh độc hại để có được các đặc quyền nâng cao hoặc thông tin nhạy cảm, thường cả hai.
Y — YUI
Thư viện Giao Diện Người Dùng Yahoo là một thư viện JavaScript đơn giản hoá quá trình tạo ra các ứng dụng web tương tác. Giống như hầu hết các thư viện hiện đại, nó chỗ trợ cho thao tác DOM và AJAX. Trong khi không được nhiều người biết đến như jQuery, YUI vẫn có một cơ sở người dùng không tầm thường và đang được phát triển tích cực.
Z — Z index
Z-Index là một thuộc tính trong CSS xác định làm thế nào một phần tử được xếp chồng lên trên một phần tử khác – nó xác định một phần tử gần như thế nào với đỉnh của vùng nhìn. Một con số cao hơn có nghĩa là nó sẽ xuất hiện nằm trên các phần tử với một con số thấp hơn. Trong khi thuộc tính này có thể tương đối chuyên dụng thì nó lại đi vào hoạt động gần như ngay lập tức khi bạn đang xây dựng các công cụ hoặc các mẫu thiết kế web phức tạp.
Hồng Vinh dịch theo Webdesign.tutsplus | RGB.vn
Trong nỗ lực đem đến nhiều hơn nữa những bài viết chất lượng dành cho độc giả, RGB.vn mong muốn sẽ giới thiệu đến các bạn những bài dịch nội dung hay được biên tập kỹ lưỡng và nghiêm túc. Hy vọng các bạn sẽ tiếp tục ủng hộ chúng tôi. Khi trích dẫn lại bài viết xin vui lòng ghi rõ nguồn, link RGB.vn và người biên dịch.
Nhập hội Sáng tạo cùng RGB nha!