Nghệ thuật là sự tổng hòa của những trải nghiệm và cảm xúc từ trước tới nay về cách vạn vật tồn tại và phát triển.
Gần đây, tôi rất hứng thú với cách một số nghệ sĩ sáng tạo tác phẩm dựa trên mối quan hệ tình cảm của họ. Khi chiêm nghiệm câu nói ‘cuộc sống phản ánh nghệ thuật, nghệ thuật phản ánh cuộc sống’, rất nhiều tác phẩm nghệ thuật trong lịch sử có điểm tương đồng với những câu chuyện đời sống mà ta chứng kiến hàng ngày. Bản chất và thành quả của sự sẻ chia giữa hai cá thể cũng có thể là phương tiện truyền cảm hứng cho tình yêu, và đó chính là điều đã tạo động lực tới với những người như René Magritte, để họ thể hiện cho chúng ta thấy việc bước vào thế giới nội tâm của con người là như thế nào thông qua những bức tranh.
• • •
Người thưởng tranh bày tỏ nhiều sự kinh ngạc với những phẩm chất thô sơ và nguyên thủy nhất của người nghệ sĩ. Việc đưa cảm giác yêu thương thuần khiết, sự an toàn và ấm cúng vào những nhân vật và biểu tượng trong tranh là một sự nổi loạn, chống đối lại việc tạo ra những gì phổ biến và hấp dẫn vốn rất an toàn.
Qua bài viết này, tôi nghĩ việc làm sáng tỏ bức The Lovers I – một giấc mơ siêu thực thế kỷ XX – là cần thiết, và đây cũng là một trong những bức tranh yêu thích nhất mọi thời đại của chính tôi.
Tác phẩm nổi tiếng thế giới này phác họa hai cá thể đang tạo dáng cạnh nhau, như thể được chụp hình lại vậy. Cả hai khuôn mặt đều được quấn trong mạng che màu trắng; thoạt nhìn, khán giả không thể suy đoán được mối quan hệ của cặp đôi. Ta chỉ có thể nhận ra tình yêu mà họ cùng sẻ chia thông qua sự gần gũi phần thân thể. Khi quan sát tỉ mỉ, ta có thể thấy cặp đôi dường như đang đắm mình trong không gian xanh thẫm, tông màu lạnh, mang lại cảm giác yên bình và thân mật nhất. Tuy bức tranh này có thể một bài toán khó giải với nhiều người, khi mà bố cục tranh tạo nên sự bí ẩn mà có thể mất nhiều năm mới có thể diễn giải, giải mã và phân tích từng nét vẽ thành một dòng suy nghĩ.
Với những người chiêm ngưỡng tác phẩm đáng chú ý này của Magritte lần đầu tiên, những khuôn mặt được che phủ có thể khiến họ rùng mình, nhưng sau đó họ rồi sẽ cảm thấy một điều hoàn toàn ngược lại: sự gần gũi của người đàn ông và tư thế thoải mái của người phụ nữ đem đến một sự hài hòa không gì sánh được.
Cuộc hôn nhân của René với Georgette Berger đã truyền cảm hứng cho tông màu của bức The Lovers I, đồng thời nhấn mạnh chủ đề tình yêu mù quáng và vô điều kiện. Vì Magritte lặng thầm để cho khán giả tự phân tích tranh của mình, nên những cảm nhận của tôi ở đây có xét đến bối cảnh các mối quan hệ tình cảm và khái niệm tình yêu trong thế kỷ XXI.
Cách Magritte phối đồ cho các nhân vật trong bức tranh đem lại sự trang trọng, thể hiện qua đường viền của một bộ vét gọn gàng và một chiếc váy màu đỏ tía thanh lịch. Chiếc váy phác họa sự duyên dáng mà tĩnh lặng, đi kèm với hiện thân chân thực nhất của sự ngưỡng mộ. Điều đã khai sáng cho tôi nhìn xuyên qua bề nổi của bức tranh chính là cách Magritte thể hiện một trải nghiệm tự nhiên mà hầu hết mọi người trên thế giới này sẽ trải qua; nếu không phải là đã từng trải qua.
Cho đến nay, những người xem tranh của Magritte vẫn rất hoan nghênh đón nhận những diễn giải mới về bức The Lovers. Giống như rất nhiều câu chuyện mà chúng ta được nghe, cũng giống như những sự kiện chúng ta nhìn thấy ngay trước mắt về sự thăng trầm của tình yêu, có vẻ rằng có một câu chuyện ẩn phía sau bức họa mà không ai biết ngoại trừ bản thân Magritte. Khái niệm ‘tình yêu siêu thực’ là cốt lõi của tác phẩm này, nhưng dường như đây là một vấn đề mà chỉ cặp đôi trong tranh có liên quan tới. Đó là bí mật vốn có trong tác phẩm nghệ thuật. Tấm vải nhẹ nhàng quấn quanh cặp đôi tượng trưng cho những khó khăn, thử thách trong một mối quan hệ, trái ngược hẳn với sự trấn an thông qua ngôn ngữ cơ thể khi người đàn ông nghiêng mình về người yêu, như để nói với cô rằng mọi khó khăn rồi cũng sẽ qua đi.
Dường như có một cuộc đối thoại thầm lặng giữa hai người, một phương tiện giao tiếp do họ tự tạo ra và chỉ họ mới có thể giải mã cảm xúc và ý định của chính họ. Bóng tối và ánh sáng phản chiếu trên tấm màn tạo thêm chiều sâu cho mối quan hệ giữa cặp tình nhân, đồng thời điểm thêm sự chân thực và độc đáo cho bức họa.
• • •
Xét cho cùng, bất kỳ ai cũng phải đối diện với cảm xúc và trực giác của bản thân, dù theo cách này hay cách khác. Việc biến chuyển những đặc điểm cơ bản của con người và khơi gợi chúng thông qua những tác phẩm như thế này là điều khiến ta sống thật với chính mình; và đó chính là lý do tại sao René Magritte là tấm gương sáng cho việc không bao giờ né tránh thể hiện những gì nguyên thủy và ban sơ; cũng như không bao giờ kìm nén mong muốn thể hiện tình yêu thương.
Bài viết gốc Magritte and Georgette: The Lovers I
Bởi Zina Qabbani
Lược dịch bởi Artplas
Nhập hội Sáng tạo cùng RGB nha!